Mauvo(-muscado)
Malva moschata
Malvaceae
Nom en français : Mauve musquée.
Descripcioun :Aquesto mauvo, pas gaire coumuno au nostre, trachis dins li relarg umide en mountagno. Se recounèis à si gròssi flour roso (eici dèu èstre la varieta rosea, bessai escapado de jardin), à si fueio mai o mens retaiado, e majamen i fuioun de l'"epicalice" prim e de la loungour di sepalo.
Usanço :Tóuti li mauvo soun manjadisso. Se manjon li jóuini racino e fueio e peréu li fru que dounon d'èr à de froumage. Tout acò èi bon pèr ajuda à caga, à toussi. Soun peréu de bon remoulissènt.
Port : Grando erbo
Taio : 30 à 120 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Malva
Famiho : Malvaceae
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 40 à 70 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Prado de sègo
- Champ
- Ort
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Eurimediterranenco
Ref. sc. : Malva moschata L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753